تغذیه در بیماران پیوند کلیه

لاله نبی زاده کارشناس تغذیه از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) اورمیه

http://www.rs272.com/

پیوند کلیه در مراحل پایانی بیماری ESRD ( نارسایی کلیه در مرحله آخر ) برای بیمارانی انجام می گیرد که میزان تصفیه گلومرولی آنها بسیار کم شده و 90% کلیه آنها از کار افتاده است بنابراین کلیه
نمی تواند فعالیتهای طبیعی خود را مثل دفع مواد زائد انجام دهد .

مشکلات تغذیه ای بیماران قبل از پیوند

1- افزایش قند خون : برای اصلاح و کاهش دادن قند خون باید قندهای ساده مثل شکر ، عسل ، شکلات ، نوشابه ، قند و کیک و کل کربوهیدرات غذایی را محدود کنید .

2- افزایش پتاسیم خون : باید غذاهای حاوی پتاسیم بالا را محدود کرد سبزیهای مانند اسفناج ، بروکلی ، نخود ، رب ،
آب گوجه فرنگی ، گوجه فرنگی ، هویچ ، لوبیا سفید وقرمز و عدس و سیب زمینی و میوه هایی مانند موز ، خرما ، طالبی ، پرتقال ، کیوی ، انجیر ، زردآلو ، شلیل ، کشمش ، هندوانه ، ریواس

3- افزایش فسفر : باید غذاهای حاوی فسفر زیاد را محدود کرد شامل شیر ، ماست ، پنیر ، انواع گوشت و حبوبات و دانه های روغنی ( آجیل ) ، جگر ، تخم مرغ ، نوشابه

4- افزایش سدیم : غذاهای حاوی نمک زیاد مثل کالباس ، سوسیس ، خیارشور ، ترشی ، زیتون ، آجیل شور ، چیپس ، پنیر و نمک را باید کاهش داد .

عوارض تغذیه ای پس از پیوند در ابتدا (وقتی پیوند تازه انجام گرفته است )

1- افزایش دفع پرتئین : بنابراین باید پروتئین و انرژی رژیم غذایی را افزایش داد

2- افزایش پتاسیم خون : باید غذاهای حاوی پتاسیم بالا را محدود کنید و از سبزیجات و میوه جات با پتاسیم کم و متوسط استفاده کنید

3- افزایش چربیهای خون: برای کاهش دادن چربیهای خون باید کل چربی رژیم و کلسترول محدود شود . بنابراین ازمصرف مواد غذای چرب مثل کره ، روغن جامد ، و تخم مرغ بیش از 3 بار در هفته خودداری شود

- در این زمان محدودیت زیاد کربوهیدرات رژیم نیاز نیست .

عوارض و مشکلات تغذیه ای پس از پیوند برای مدت طولانی :

1-افزایش قند خون : به خاطر استفاده از داروهای استروئیدی قند خون افزایش
می یابد بنابراین باید قندهای ساده را محدود کرد . همچنین کل انرژی مصرفی را نیز باید کاهش داد ( در صورت چاقی )

2- افزایش پتاسیم خون : باید پتاسیم رژیم غذایی را محدود کنید .

از غذاهای غنی از پتاسیم که قبلاً  ذکر کردیم کمتر استفاده شود .

- در 6 ماه اول پس از پیوند وزن بیماران افزایش می یابد بنابراین پس از پیوند باید میزان انرژی مورد نیاز تعدیل شود و برای جلوگیری از عوارض سوء چاقی بیمار باید فعالیتهای خود را با انجام ورزشهای سبک شروع کند و در مصرف غذا زیاده روی نکند .

- مواد غذایی با چربی بالا مثل کره ، خامه ، روغن جامد ، پنیر حامه ای باید محدود شود .

- کلسترول باید mg  300 در هر روز استفاده شود بنابراین از خوردن کله پاچه ، کره ، دل ، قلوه و بیش از 3 تخم مرغ در هر هفته باید خودداری شود.

عوارض داروها :

کورتیکوستروئیدها مثل پردنیزون عوارضی مانند افزایش وزن و افزایش چوبی خون را به دنبال دارد . بنابراین غذا در تعداد دفعات بیشتر و با حجم کمتر مصرف شود.

این داروها باعث تحلیل عضلانی نیز
 می شوند بنابراین انجام ورزش می تواند در حفظ بافت عضلانی موثر باشد .

سیکلوسپورین باعث ایجاد پرفشاری خون می شود بنابراین مواد غذایی با نمک بالا باید محدود شود . این دارو باعث ایجاد حالت تهوع ، استفراغ ، کمبود اشتها و افزایش پتاسیم خون نیز می شود .

http://www.rs272.com